Balšići
|
O grbu
Na novcu
Balšića se dosledno pojavljuje vučja glava okrenuta
nadesno i na štitu i na čelenci. Ovaj oblik štita i kacige
se mogu videti na pečatu duke Balše iz 1385. godine dok se
plašt i kruna detaljnije raspoznaju na novcu Balše III.
Ima dosta sporova o izgledu samog štita, u kasnijim
varijantama grba Balšića javljaju se i osmokrake srebrne
ili zlatne zvezde. Rumunska porodica Bals, koja pretenduje
da vodi poreklo od zetskih Balšića, takođe na svom grbu
ima osmokraku zlatnu zvezdu na crvenoj podlozi. Obrenovići
su koristili svoje porodične veze sa ovom rumunskom
porodicom da predstave da i sami vode poreklo od Balšića,
dakle i Nemanjića tako da su zbog toga legalni naslednici
srpske krune. |
Prvi
pomen vlasteoske porodice Balšić nalazi se u povelji
koju je car Uroš izdao Dubrovačkoj republici 1360. g.
Ne zna se ništa pouzdano o njihovim precima a romanska
osnova prezimena je navodila neke istoričare da ih
traže među napuljskim i provansalskim plemstvom.
Rodonačelnik
porodice, Balša I, je upravljao samo jednim selom da bi uz pomoć
sinova uskoro ovladao Gornjom Zetom, Skadrom i teritorijom do
Kotora, moguće je čak da su upravljali i Barom. Ratovali su i sa
albanskim vlastelinom Karlom Topijem gde je Đurađ pao i
zarobljeništvo da bi kasnije (1366.) bio oslobođen po
uspostavljanju mira. Već 1368. Đurađ kontroliše i Ulcinj -
postavši moćan vlastelin više ne priznaje Uroša za svog
gospodara i dolazi u sukob sa njim. On se pominje uz kneza
Lazara 1375. kao sazivač crkvenog sabora što govori o njegovom
nesumnjivom uticaju i moći.
Nasleđuje ga najmlađi brat Balša II koji je potukao
kralja Tvrtka i uz posredovanje Venecije sklopio mir 1385. Turci
su sve više upadali na njegovu teritoriju i on gine u boju na
Saurskom polju iste, 1385. g. Unuk Balše I, Đurađ se pojavljuje
kao naslednik i u prvi mah im se i pridružuje da bi se okrenuo
protiv njih i prešao u katoličanstvo obećavši svoje zemlje papi
Bonifaciju IX ukoliko ne bi imao naslednika. Njegov sin, Balša
III, je krenuo u zauzimanje starih poseda svoje porodice i uz
pomoć Turaka je zauzeo Skadar. Vešto balansirajući između
Venecije, Ugarske i Turaka je uspeo da održi svoje posede; umire
na dvoru svog ujaka despota Stefana Lazarevića koji postaje
naslednik zemalja Balšića jer Balša III nije imao muških
naslednika. Venecija je brzo reagovala i osvojila sve gradove
pod vlašću Balšića.
|